عظمت ماه مبارک رمضان به نزول قرآن کریم در آن است. انسان در این ماه میهمان خداوند است و خداوند هم در این ماه غذایى به نام قرآن برای انسانها فرستاده است.

از رسول الله(صلى الله علیه وآله) رسیده است: «اِنّ هذا القرآن مأدبة الله» قرآن غذى آماده الهى است. قرآن سفره نیست كه هر كسى غذى خود را همراه بیاورد و آن را در سر سفره قرآن بخورد. كسى حق ندارد كه خواستههى خود را بر قرآن تحمیل كند، برداشتهى خود را به حساب قرآن گذارد. قرآن غذایى است آماده، هر كسى گرسنه معارف باشد از این غذا استفاده مى كند.

قرائت قرآن به ویژه در ماه روزه ، از اعتبار و ثواب خاصى برخوردار است .

امام باقر (علیه السلام) فرمود: هر چیزى ، بهارى دارد و بهار قرآن ، ماه رمضان است .(1)

پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) طى خطبه معروف شعبانیه در آستانه ماه مبارك رمضان فرمود: كسى كه در این ماه یك آیه از قرآن تلاوت كند، به او ثواب كسى كه در سایر ماه ها ختم قرآن كند، داده مى شود.(2)

همچنین در دعاى روز دوم ماه مبارك مى خوانیم : پروردگارا! در این روز مرا به تلاوت قرآن" target="_blank">تلاوت قرآن موفق بدار.(3)

خداوند در این ماه ما را به قرآن خواندن فرا خوانده است و با ما درى این ماه سخن مى گوید. اگر كسى بخواهد با ظاهر قرآن در تماس باشد باید ظاهر پاك و طاهرى داشته باشد، بدون طهارت و وضو نمى شود با ظاهر قرآن در تماس بود، حتى نمى شود قرآن را به لب گذاشت و بوسید. امّا با محتوا، معنا، تفسیر و جان قرآن را {لایَمَسُّهُ اِلاّالْمُطَهَّرُون}(سورة واقعه آیه 79)اهل بیت عصمت و طهارت را خدا از هر آلودگى منزه و پاك كرد، اینها كه مطهّرند. مى توانند با محتوى قرآن در تماس باشند. با جان و روح قرآن در ارتباط بوده و خود، قرآن متحرك باشند.

انسان در این ماه مهمان سفره پربار قرآن است، هر كسى به اندازه نیاز و استعدادش مى تواند از آن تغذیه شود.

ماه مبارك رمضان مستقیماً به خداوند سبحان استناد دارد. تنها ماهى كه در قرآن كریم نام او آمده است ماه مبارك رمضان است و این ماه را خداوند سبحان به نزول قرآن معرفى كرد و فرمود:

{شَهْرُ رَمَضان الَّذُى اُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآن} ( بقره/ 185)

از شیخ صدوق ، رحمة الله به سندى از عمروالشامى از امام صادق علیه السلام نقل مى كند:

به درستى كه ماه ها در نزد خداى متعال ، دوازده ماه است ، در كتاب خدا؛ روزى كه پروردگار، آسمان ها و زمین را خلق فرمود، پس ابتداى ماه ها، ماه خداوند است و آن ماه رمضان است و قلب ماه رمضان شب قدر است ، و قرآن در اولین شب ماه رمضان ، نازل شده است . پس با قرآن به استقبال ماه بروید. (4)

نزول قرآن در شب قدر نزول جمعى قرآن را بازگو مى كند كه از عالم عرش به عالم بیت المعمور صورت گرفت : شهر رمضان الذى انزل فیه القرآن .( بقره/ 185) و لكن نزول قرآن به زمین كه نزول تدریجى لقب گرفته است از آغاز بعثت با اقرء باسم ربك الذى خلق (علق/ 1)؛ آغاز گردید و در طول 23 سال بعثت استمرار یافت .

تدوین قرآن و اینكه آیه اى در كدام سوره و در كنار آیه دیگر قرار گیرد، با راهنمایى جبرئیل و هدایت پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) صورت مى گرفت . بر این اساس بسیارى از سوره هاى مكى به حسب ظاهر باید در اوایل قرآن قرار داشته باشند در حالیكه در اواخر آن دیده مى شوند؛ زیرا قرآنى كه از لوح محفو1 به آسمان چهارم بیت المعمور رسیده ، این گونه تدوین گردیده است .

ویژگی های قرآن

 قرآن از لحاظ محتوا و از حیث كلمات و جملات معجزه است و این امتیازات و از ویژگى هاى قرآن است و هیچ یك از كتب آسمانى چنین نبوده اند. هر یك از سایر كتب آسمانى در قلب پیامبر القاء گشته و با كلمات پیامبر مربوء به زیور كلمات در آمده است .

ویژگى دیگر قرآن آن است كه به زمان خاص و یا به مردم ، زبان ، نژاد و فرهنگ خاص اختصاص ندارد؛ كتاب قانون براى ابناى بشر در تمام اعصار و شهرها است و راز حلاوت و كهنه نشدن آن را نیز مى توان در همین مساءله جویا شد.

هیچ یك از كتب آسمانى به اندازه قرآن ، بشر را به مبارزه و تحدى دعوت نكرده ؛ زیرا به سه دلیل تحریف پذیر نیست: اولا؛ آیات آن ساخته فكر و ذهن بشر نیست تا دیگران نظیر آن را بیاورند و یا در آن دخل و تصرف كنند.

ثانیا؛ پروردگار خود حامى اوست .

ثالثا؛ در هر زمان حافظان و پاسدارانى چون ائمه معصوم (ع ) داشت و دارد كه به دفاع از آن برخاسته و تا پاى جان از آن پاسدارى كنند. امروز نیز مهدى موعود (عج ) حافظ و پاسدار آن است و دست هر تحریف كننده اى را رو مى سازد.(4)

 تلاوت قرآن" target="_blank">تلاوت قرآن در این ماه مبارک می تواند ما را چندین برابر از نورانیت قرآن کریم بهره مند ساخته و درجات بالایی از کمال را برایمان به همراه داشته باشد. و هرکس به قدر ظرفیت موجود از معارف آن بهره ببرد.

پی نوشت ها:

1. وسایل الشیعه ، ج 7، ص 218؛ صدوق ، معانى الاخبار، باب معنى ربیع القرآن ، ص 228.

2. بحار الانوار، ج 96، ص 341.

3. ر.ك : مفاتیح الجنان .

4. بحارالانوار، ج 96 ص 386 و ج 97 ص 11

5. همان ، ج 96، ص 391.

منابع:

_صفاى باطن در پرتو رمضان

سید محمد شفیعى

_آیین رمضان

مناسبتها، احکام، ادعیه و آداب

معاونت آموزش و تحقیقات بعثه مقام معظّم رهبری

_ سایت لیله القدر